Νέστος/Στενά του Νέστου/Δέλτα του Νέστου/H λίμνη Βιστωνίδα

Ο Νομός Ξάνθης είναι ένας τόπος προικισμένος με μοναδική φυσική ομορφιά και εξαιρετική βιοποικιλότητα. Η φύση του φιλοξενεί ορισμένες από τις ελάχιστες πια ανεπηρέαστες περιοχές της Ευρώπης. Το έντονο ορεινό ανάγλυφο, η έκταση της ακτογραμμής, η δράση Νέστου και οι υγρότοποι της λίμνης Βιστονίδος δημιουργούν μια μεγάλη ποικιλία βιοτόπων διεθνούς σπουδαιότητας και καθιστούν την περιοχή ένα θαυμάσιο καταφύγιο άγριας ζωής.

Τα Στενά του ποταμού Νέστου

Ο Νέστος εξακολουθεί να είναι το καμάρι της βορειοανατολικής Ελλάδας για την οικολογική αξία του και το σπάνιας ομορφιάς φυσικό περιβάλλον.

Το δασικό – υδάτινο οικοσύστημα του Νέστου είναι διεθνούς σημασίας, αποτελεί εθνικό πάρκο, προστατεύεται με τη διεθνή συνθήκη Ramsar και είναι ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000.

Τα 140 χλμ. Του ποταμού που ρέουν στο Ελληνικό έδαφος, αποτελούν σημαντικότητα πηγή ζωής για την περιοχή.

«Τα Στενά του Νέστου», δηλαδή τα 17 χλμ. που διανύει ο ποταμός από τη Σταυρούπολη μέχρι τους Τοξότες έχουν χαρακτηρισθεί με Π.Δ. του 1977 ως Αισθητικό Δάσος που διέπεται από ειδικούς όρους προστασίας. Τα Στενά του Νέστου είναι τόπος απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς και καταφύγιο σημαντικού αριθμού της πανίδας της χώρας μας, ανάμεσα τους και αρκετά σπάνια είδη. Τα απόκρημνα, βραχώδη και κατάφυτα συγχρόνως πρανή των Στενών, μεγαλόπρεπα και εντυπωσιακά προκαλούν δέος στους επισκέπτες. Μπορεί κάποιος να ζήσει το μεγαλείο της φύσης είτε διασχίζοντας τα Στενά μέσα από το ποτάμι με canoe ή περπατώντας το μονοπάτι από τη Γαλάνη, σε μια από τις ομορφότερες πεζοπορικές διαδρομές που διαθέτει η Ελλάδα. Χώροι δασικής αναψυχής, καταλύματα, αναψυκτήρια, και καλό φαγητό στα χωριά της περιοχής συμπληρώνουν την ευχαρίστηση του επισκέπτη με τη Θρακιώτική ζεστασιά και φιλοξενία.

Το μεγαλείο της φύσης των Στενών φτάνει τα 23.000 στρμ. με περίπου 500 είδη χλωρίδας και 213 είδη πανίδας σημαντικό αριθμό θηλαστικών, αμφιβίων και ερπετών αρκετά εκ των οποίων είναι σπάνια είδη και απειλούμενα.

Το Δέλτα του ποταμού Νέστου

Το Δέλτα του Νέστου καταλαμβάνει μια μεγάλη έκταση στο νότιο τμήμα των Νομών Καβάλας και Ξάνθης. Οι φερτές ύλες που απόθεσε ο Νέστος στις εκβολές και τα θαλάσσια ρεύματα που επικρατούν στην περιοχή, σχημάτισαν τις μικρές λιμνοθάλασσες της Βασσόρας, Ερατεινού, Αγιάσματος, Κοκάλας, Κεραμωτής και Μοναστηρακίου- όλες στο δυτικό τμήμα του Δέλτα συνολικής έκτασης 16.000 στρεμμάτων (Ν. Καβάλας). Στο Ανατολικό τμήμα του Δέλτα (Ν. Ξάνθης) κυριαρχούν οι εκτεταμένες εκτάσεις των αμμοθινών και οι περιοδικοί υγρότοποι.

Ο πλούτος της άγριας ζωής είναι μεγάλος- παρόλο που το 1953 εκχερσώθηκε στο Δέλτα του ποταμού το μοναδικό στην Ευρώπη υδροχαρές δάσος, το περίφημο Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν). Θηλαστικά όπως αγριογούρουνα, λύκοι, τσακάλια, βίδρες, ασβοί, αλεπούδες, νυφίτσες και κουνάβια. Ιδιαίτερα πλούσια όμως εξακολουθεί να είναι η περιοχή για το ν φτερωτό κόσμο: Στο Δέλτα του Νέστου έχουν καταγραφεί 254 είδη πουλιών. Μεταξύ αυτών σπάνια και απειλούμενα είδη παγκοσμίως όπως ο Αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus), η Βαλτόπαπια (Aythya nyroga), η Κοκκινόχηνα (Branta ruficollis), ο Στικταετός (Aguila clara), ο Βασιλαετός (Aguila heliaga), και το Κιρκινέζι (Falco naumanni).

Η περιοχή αποτελεί μοναδικό χώρο έρευνας, παρατήρησης, και ενημέρωσης για τη λειτουργία των φυσικών υδατικών οικοσυστημάτων, των δομών και των αρχών που διέπουν τη λειτουργία του. Έργα όπως η δημιουργία και λειτουργία Κέντρων Ενημέρωσης για το Παραποτάμιο Δάσος του Νέστου, η δημιουργία μονοπατιών ξενάγησης, η επαναφορά της αυτοφυούς βλάστησης, η επαναπλημμύρα ορισμένων τμημάτων εκτός της κοίτης του ποταμού, αλλά και η διαρκής προστασία του οικοσυστήματος, αποτελούν μόνο την αρχή σε μια προσπάθεια μελέτης, διατήρησης και ανόρθωσης του μοναδικού φυσικού υδάτινου οικοσυστήματος.

Πως θα πάμε στο Δέλτα Νέστου:

Μπορούμε να προσεγγίσουμε το Δέλτα τόσο από την ανατολική του πλευρά (Ν. Ξάνθης-περιοχή Ερασμίου) όσο και από τη Δυτική (περιοχή Κεραμωτής). Αν η επίσκεψη γίνεται με λεωφορείο προτείνουμε την επίσκεψη από την περιοχή της Κεραμωτής – με ενδιάμεσο σταθμό στο παραποτάμιο Δάσος του Νέστου. Χρήσιμα τηλέφωνα: Κέντρο ενημέρωσης Δέλτα Νέστου (Κεραμωτή) τηλ. 2591051831, Κέντρο ενημέρωσης Παραποτάμιου Δάσους Νέστου τηλ. 2946274646.

Λίμνη Βιστωνίδα

Αν κάποιος βρεθεί στο Νομό Ξάνθης, δεν θα πρέπει να χάσει την ευκαιρία να επισκεφτεί τη λίμνη Βιστωνίδα με τις διώρυγες που τη συνδέουν με τη θάλασσα, τους πυκνούς καλαμώνες που την περιβάλλουν και τα μικρά Δέλτα των ποταμών που καταλήγουν σε αυτή. Αυτήν την φυσική ομορφιά έρχονται να συμπληρώσουν οι λιμνοθάλασσες Λάφρη, Λαφρούδα, Αλυκή , Έλος και η λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγους, όπου είναι χτισμένα σε μικρές νησίδες τα εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας Παντάνεσης. Η γέννηση της λίμνης Βιστωνίδας τοποθετείται πριν από 5,000,000 έτη περίπου. Το όνομα της το πήρε από τους Βίστωνες, ένα θρακικό φύλο, που ζούσε στην περιοχή.

Είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Θράκης, η έκταση της απλώνεται σε 42.000 στρέμματα κι είναι από τους βασικότερους υδάτινους υποδοχείς της οροσειράς της Ροδόπης. Πως υφαλμυρώνονται τα νερά της; Τρεις δίαυλοι επικοινωνίας στο ύψος του Πόρτο Λάγους, φροντίζουν γι΄αυτό. Το υφάλμυρο νερό οδηγεί στην ποικιλομορφία των συνθηκών περιβάλλοντος κι έτσι γίνεται πόλος έλξης για διάφορα είδη πανίδας, αλλά και αιτία ιδιαίτερης ανάπτυξης της χλωρίδας. Σταθμός φιλόξενος για τα μεταναστευτικά πουλιά που διέρχονται από τη χώρα μας, τόπος αναπαραγωγής άλλων και χειμωνιάτικο καταφύγιο για 422 είδη ορνιθοπανίδας.

Πως θα πάμε στη Λίμνη Βιστωνίδα;

Την λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας έχουμε την ευκαιρία να την διασχίσουμε καθώς ταξιδεύουμε από την Ξάνθη προς την Κομοτηνή: Πολυσχιδείς κόλποι, διώρυγες, αλμυρά έλη, πυκνοί καλαμιώνες και το γραφικό εκκλησάκι του Αϊ Νικόλα κτισμένο σε νησίδα τηςλίμνης είναι οι εικόνες ενός γαλήνιου κόσμου που απλώνεται μερικά μόλις μέτρα πέρα από την άσφαλτο της εθνικής οδού. Από την Ξάνθη η απόσταση είναι 26 χλμ και ο χρόνος που απαιτείται δεν ξεπερνά τα 25 λεπτά. Χρήσιμα τηλέφωνα: Κέντρο Ενημέρωσης Πόρτο Λάγος 2541096646.